Mechatronica voor een betere wereld

Hoe kunnen we nieuwe technologieën ontwikkelen om urgente maatschappelijke uitdagingen op te lossen? Dat is de vraag die elke dag door Abeje Mersha’s hoofd spookt. De hoogleraar Unmanned Robotic Systems aan Saxion Hogeschool heeft er zijn missie van gemaakt om slimme mechatronische en robotsystemen te ontwikkelen die het voortbestaan gehele mensheid kunnen garanderen. We delen het verhaal van deze Twentse koploper.

Bij het lectoraat mechatronica werken Abeje en zijn collega’s aan missiegedreven, toepassingsgericht, collaboratief onderzoek. “Dat beschrijft wat we doen: onze focus ligt niet op technology push maar op market pull. Voor welke echte uitdagingen staan bedrijven en overheidsorganisaties in de regio? En hoe kunnen wij hieraan bijdragen met behulp van robotica, mechatronica en AI? Hoe kunnen we bijvoorbeeld de veiligheid van brandweerlieden verbeteren? Een oplossing zou het gebruik van een brandweerrobot kunnen zijn. Of, in een ander scenario, zou het gebruik van een vliegende hand voor het onderhoud van windturbines een oplossing kunnen zijn om productievere en veiligere situaties te creëren voor onderhoudswerkers. Onze belangrijkste taak is om nieuwe wetenschappelijke inzichten te gebruiken en deze om te zetten naar praktische kennis, zodat innovatieve producten, diensten en processen ontwikkeld kunnen worden. Daarom is ons onderzoek missiegedreven: we ontwikkelen innovatieve oplossingen, en niet alleen voor de adrenalinekick.”

Wetenschap naar de samenleving brengen

Voordat hij bij Saxion begon, wist Abeje niet wat Saxion deed, noch de onderwijsactiviteiten, noch het toegepast onderzoek. Abeje: “Mijn oud-collega’s waren verbaasd dat ik na het behalen van mijn Ph.D aan de Universiteit Twente bij Saxion ging werken. Vooral mijn Nederlandse collega’s die mijn kaliber kenden twijfelden erg of Saxion me wel genoeg uitdaging zou kunnen bieden. Maar voor mij was het een uitgelezen kans om een heel nieuwe uitdaging aan te gaan. Toen ik opgroeide in Ethiopië kwam ik erachter dat ik voldoening haalde uit het delen van kennis. Daarom was het de vraag: hoe kan ik dit het best combineren met wetenschappelijke innovatie, waar ik veel plezier uit haalde? En hoe kon mijn werk bijdragen aan de maatschappij? De functie bij Saxion combineerde dat allemaal. Wat mij ook aansprak bij Saxion was het feit dat het toegepaste onderzoek naar Unmanned Robotic Systems nog in de kinderschoenen stond; het bestond nog amper. Er lag een kans om het vakgebied vorm te geven. Nu, acht jaar later, is het een van Saxions bekendste onderzoeksgebieden. Ik ben erg trots op wat we samen met onze collega’s, studenten en publieke en private partners hebben bereikt.”

Onbeperkte toegang

De onderzoeksgroep kon rekenen op de steun van hun faculteit en het bestuur, maar ook op die van hun publieke en private partners, in het bijzonder de innovatieclusters Space53 en TValley. Abeje licht toe: “Zij zijn onze betrouwbare partners die onze innovaties stimuleren. Zo komen zij met vraagstukken uit de samenleving en de markt en helpen ze ons de behoeften van de samenleving samen te brengen met wat wij kunnen bieden. Bovendien faciliteren ze ons met het verspreiden van de nieuwe kennis die we ontwikkelen, zodat de clusterpartners die kennis kunnen toepassen in hun bedrijven. Vooral mkb’ers profiteren ervan, want zij vormen de ruggengraat van onze economie. Zo sijpelt de kennis door in de maatschappij. Een bijkomend voordeel van Space53 is de fysieke ruimte, waar we onbeperkt toegang tot hebben en onbeperkte mogelijkheden om onze experimentele robots op het land en in de lucht te testen. De samenwerking met deze clusters helpt ons het niveau van de technologie die we ontwikkelen te verhogen.”

Nieuwsgierige jongen

Hoewel Abeje behoorlijk naam heeft gemaakt voor zichzelf en zijn onderzoeksgroep, was het niet altijd het plan om naar Nederland te komen en de wereld van onbemande robotica op te schudden. “Ik ben altijd een nieuwsgierige jongen geweest, met interesse in de technologie. Toen ik als kind in Ethiopië opgroeide, was ik gefascineerd door de werking van apparaten als tv’s en radio’s. Dus besloot ik de bachelor elektrotechniek te volgen aan de universiteit van Mekelle, Ethiopië. Ik was één van de topstudenten en kreeg na mijn afstuderen het aanbod om als docent aan de universiteit te blijven. Maar na een jaar wist ik dat ik mijn kennis verder wilde ontwikkelen en een academische carrière wilde nastreven. Daarom meldde ik me aan voor de master en kreeg verschillende beurzen aangeboden, waarvan twee in Nederland. Toen mijn vrouw besloot om haar studie aan de Universiteit Twente te gaan volgen, werd de keuze voor mij een stuk makkelijker. Tijdens mijn master Systems and Control Engineering volgde ik ook vakken op het gebied van geavanceerde robotica. Dit maakte mij nog nieuwsgieriger naar het vakgebied. Het voelde op dat moment als onbekend terrein, wat me erg enthousiast maakte. De rest is geschiedenis.”

Het voortbestaan van de mensheid

En terwijl hij waarschijnlijk geschiedenis schrijft, heeft Abeje ook een droom voor de toekomst. “Over tien jaar zou ik blij zijn als we een publiek en privaat Smart Mechatronics en Robotics instituut hebben dat een kweekvijver vormt voor talent en duurzame, innovatieve spin-offs en spin-outs. Op die manier leveren we een positieve bijdrage aan de mensheid en de planeet waarop we leven. Want uiteindelijk moet het altijd het doel zijn om de wereld te verbeteren. Dat klinkt misschien cliché, maar voor mij betekent het dat de wereld alleen duurzaam is als iedereen gelijke toegang krijgt tot nieuwe kennis en middelen en als we goed omgaan met onze planeet. Als ik met mijn werk mijn kleine bijdrage kan leveren aan het voortbestaan van de gehele mensheid, zou ik ontzettend tevreden zijn.”